Welke aardse culturele waarden vinden wij belangrijk genoeg om mee te nemen naar de maan wanneer de mens daar permanent zal verblijven. De Moon Gallery Foundation zoekt kunstenaars en wetenschappers om deze grote vraag te verbeelden met een klein kunstwerkje van maximaal 1x1x1cm, verbonden aan een groot verhaal. Boutkunst doet dat met een leesbord, zoals die op basisscholen wordt gebruikt in de leesles.
1963. Ik was zes jaar oud. Mijn eerste schooldag, eerste les, een leesles. In de klas hangen leesborden aan de muur. Op het eerste bord staat een plaatje van de maan, met een woord eronder. De juf vraagt mij welk woord het is. Ik weet het niet en ik geef geen antwoord. Ik kan niet lezen. Achter mij fluistert een klasgenootje: 'maan'. 'Máán!', schreeuw ik.
Het was alsof het woord zelf tot mij sprak (was er ‘boom’ of ‘huis’ gefluisterd, dan had ik dat geroepen).
*
Het woord ‘maan’ werd onderdeel van onze aardse cultuur via:
Proto-Indo-Europees mḗh₁n̥s → Germaanse mēnô → Oudnederlands māno → Middelnederlands mane/maen).
‘Maan’ heeft mede bepaald hoe we naar de wereld en het heelal kijken en ons nog steeds prikkelt tot technologische vooruitgang (zoals naar de maan te kunnen gaan). Net als onze prehistorische voorouders deden bij het zien van een fascinerende nachtelijke hemel met daar een mysterieuze mḗh₁n̥s, zochten ook astronauten in de ruimte naar woorden (of bleven sprakeloos) om hun indrukken te uiten. Vooral degenen die naar de maan waren geweest. Sommigen probeerden hun ervaring buiten de atmosfeer van de aarde te beschrijven met uitdrukkingen in ‘1 G-woorden’ zoals:
“Magnificent desolation” (Apollo 11 Buzz Aldrin) en “Oh, this is really profound” (Apollo 15 Dave Scott).
Terug op aarde had de maan deze ruimtehelden voor altijd veranderd. Daarom denk ik dat in een toekomstige gemeenschap van maan-kolonisten aardse woorden zullen evolueren naar buitenaardse woorden. Krachtige woorden die we nog niet kennen, maar waarmee mensen in een zowel gevaarlijke als adembenemende 1/6G-omgeving zich ooit zullen uiten. ‘1/6G woorden’ helpen een maanbeschaving betekenis te geven en succesvol te laten zijn.
Ooit zullen in ‘1/6G klaslokalen’ leesborden hangen.
*
Voor de Moon Gallery heeft boutkunst het maan-leesbord getransformeerd naar de monoliet uit Stanley Kubrick’s 2001: A Space Odyssey.
